نقش آموزش مجازی در یادگیری دانش آموزان

این تحقیق دانش آموزی در دوره اول دبیرستان در ناحیه 2 شهر اصفهان در سال 96 حائز رتبه برتر در پژوهش دانش آموزی شده است…. 

متن تحقیق دارای حق نشر از سوی کافه محتوا می باشد…..

نکته مهم:

برای استفاده از این مقاله در تحقیقات خود باید نام نویسندگان مقاله را به همراه آدرس سایت کافه محتوا ذکر کنید.

آوردن لینک مقاله هم مجاز می باشد. این محتوا دارای حق نشر از سوی تیم تحقیقاتی می باشد.

 

نقش فضای مجازی در یادگیری بهتر مطالب درسی به دانش آموزان

چکیده

فرهنگ یاددهی – یادگیری مفهوم تازه و جدیدی است که در دهه های اخیر وارد ادبیات آموزشی شده است. با توجه به این مفهوم کلیه عناصر برنامه درسی، رفتارهای آموزشی معلم و یادگیرنده که در یک محیط یادگیری با یکدیگر تعامل پیدا می کنند، از بستر آن محیط تأثیر می پذیرند.

مهارت های حل مسأله، برنامه ریزی و تصمیم گیری در موقعیت های پیچیده، اولویت بیشتری یافته و از اهداف مهم آموزش و پرورش در سطوح مختلف تلقی می شوند. بر این اساس هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی میزان علاقه دانش آموزان دوره ابتدایی و متوسطه اول در استفاده از شبکه های اجتماعی برای یادگیری مطالب و میزان تأثیرگذاری شبکه های اجتماعی در بازددهی فرآیند یاددهی – یادگیری آنها می باشد.

این مقاله در دو بخش اجرا شده است. بخش اول، هدف اصلی مقاله را در دانش آموزان دوره ابتدایی بررسی می کند و در بخش دوم به بیان اثرگذاری رسانه های اجتماعی در دانش آموزان دوره متوسطه اول اختصاص دارد.

در روش اجرای این طرح پژوهشی برای دوره ابتدایی، یک کانال تلگرام علمی – آموزشی راه اندازی شد و میزان استفاده دانش آموزان از مطالب این کانال بررسی شد.

برای دانش آموزان دوره متوسطه اول، طبق نظر سنجی های انجام شده به بررسی میزان استفاده آنها از فضای مجازی پرداخته شد.

نتایج به صورت مکتوب و مقایسه ای ثبت شدند. بر طبق نتایج به دست آمده، دانش آموزان دوره متوسطه اول از رسانه های اجتماعی و اینترنت برای آموزش دروس خود بیشتر استفاده می کنند.

واژه های کلیدی :

فرآیند یاددهی – یادگیری، رسانه های اجتماعی، آموزش مجازی، آموزش الکترونیکی، رسانه های آموزشی

 

 

فاطمه مسرت فر – دانش آموز کلاس هفتم

 

کیمیا هراتیان- دانش آموز کلاس هفتم

 

راهنمای پروژه: سرکار خانم نفیسه تفنگ ساز

 

تحقیق در پایه هفتم – متوسطه اول / 1396

 

دبیرستان دخترانه رحمت 1 / ناحیه 2 آموزش و پرورش استان اصفهان

 

 

مقدمه

اساساً انگیزش به مطالعه و درس خواندن، تحرک لازم برای موفقیت و دست‌یابی به اهداف آموزشی یک موسسه به‌ شمار می‌آید. بنابراین انگیزش تحصیلی ضمن آنکه علاقه آموزشی و تحصیلی فرد را به ‌وجود می‌آورد به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان کمک می‌کند.

احساس خودکارآمدی هر دانش آموز و انگیزش تحصیلی آنها در تعامل با معلمان و سایر دانش آموزان و عوامل اجتماعی شکل می‌گیرد. لذا می‌توان انتظار داشت که روابط اجتماعی و تعامل با دیگران از اهمیت خاصی برخوردار باشد.

امروزه با پیشرفت ارتباطات اجتماعی، امکان تعامل اجتماعی و اطلاعاتی بین همه افراد جامعه به ‌وجود آمده است و اینترنت به‌عنوان عامل پیوند بین ‌فردی در فضای مجازی محسوب می‌شود. به ‌منظور ارتقای کیفیت آموزش در مراکز علمی و آموزشی در کشورهای توسعه ‌یافته دنیا، استفاده از فناوری‌های ارتباطی به ‌خصوص استفاده از اینترنت تشویق و تبلیغ می‌شود.

تحقیقات متعددی مفید بودن فناوری‌های ارتباطی در آموزش را مورد ارزیابی قرار داده‌اند که نتایج متفاوتی را نشان می‌دهند. بنابراین برای شناخت بهتر تاثیرگذاری استفاده از اینترنت، توجه به جنبه‌هایی از احساس خودکارآمدی، انگیزش تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ضروری خواهد بود.

محیط های آموزشی آنلاین، یکی از محرک ترین و مهیج ترین و غنی ترین ابزارهای آموزشی و یادگیری است. محیط های آموزشی آنلاین وابسته به اینترنت، فرصت های دراز مدت فرآهم می آورند و موجب افزایش کارایی فرآیند یاددهی – یادگیری و همچنین افزایش اعتماد به نفش دانش آموز می شوند.

هدف از پژوهش حاضر، پاسخ به این سوال مهم بوده است: ” استفاده از رسانه های آموزشی و فضای مجازی چه نقشی در یادگیری مطالب درسی توسط دانش آموزان دارد؟ میزان استفاده دانش آموزان از رسانه های فضای مجازی چقدر است؟”

نتایجی که از این تحقیق به دست می آیند به خوبی می توانند راهگشای معلمان و دست اندرکاران امر آموزش و پرورش باشند؛ چرا که این تحقیق بیان می کند دانش آموزان دوره های ابتدایی و متوسطه اول تا چه میزان به استفاده از فضای مجازی علاقه مند هستند.

موضوعات طرح جابر را از اینجا دریافت کنید…..

 

تاریخچه و پیشینه پژوهش

آموزش مجازی اکنون به معنای بهره وری از متد های به روز کامپیوتری انتقال اطلاعات درسی به فراگیران است. تعریف گفته شده در حقیقت تعریف آموزش الکترونیکی است ولی از آنجا که در حال حاضر نوع شیوه ارائه آموزش این متد، روش های یارانه ای است اغلب این دو اصطلاح را به جای هم به‌کار می برند.

 

آموزش مجازی

آموزش مجازی، فراگیری خلاقانه ای است که ضمن تغییر در پروسه آموزش و  یادگیری و مدیریت اطلاعات، در گسترش و پایدار نمودن فرهنگی ICT نقش کلیدی و محوری دارد.

آموزش مجازی با استفاده از رشد صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات از راه‌ کارهای جدید گسترش عدالت آموزشی در دنیای حال حاضر به شمار می رود و بنا بر اعلام کارشناسان و متخصصان فنآوری اطلاعات و ارتباطات تا چند سال  آموزش آنلاین مبتنی بر فضای الکترونیک روش متعارف آموزشی در جهان خواهد بود.

به نظر کارشناسان  یادگیری الکترونیکی شرایطی را به مهیا می کند که در آن میتوان اطلاعات موجود را دستکاری کرد یا متحول کرد.  آموزش در این متد، تولید محصولات نوین است نه بازگرداندن اطلاعات دریافت شده و بدون تحول. در این نوع آموزش راه حل های نوینی جهت مسائل پیدا می شود.

آموزش بر پایه فناوری اطلاعات به متد آموزش مجازی، این امکان را به دانش فراگیران می دهد که به صورتی فعالانه و نوآورانه بیندیشند و از این ایده ها به صورت مشترک استفاده کنند.

 

نقش یادگیرنده در جریان آموزش مجازی

آموزش مجازی اکنون به معنای بهره وری از متد های به روز کامپیوتری انتقال اطلاعات درسی به فراگیران است. تعریف گفته شده در حقیقت تعریف آموزش الکترونیکی است ولی از آنجا که در حال حاضر نوع شیوه ارائه آموزش این متد، روش های یارانه ای است اغلب این دو اصطلاح را به جای هم به‌کار می برند.

آموزش الکترونیکی به مجموعه گسترده ای از نرم افزارهای کاربردی و متد های آموزش بر پایه  فناوری اطلاعات اعم از رایانه، CD، شبکه، اینترنت، اینترانت و غیره گفته میشود که شرایط آموزش را برای هر شخص در هر حوزه، در هر زمان و مکان به صورت دائم مهیا می سازد.

 

آموزش مجازی مبتنی بر فناوری نوین اینترنت

هر فرد برای رویارویی با تغییرات  دنیای مدرن باید به طور مداوم در حال یادگیری و بازآموزی باشد. این ویژگی در عصر حاضر موجب شده است تا به طور مداوم بر درخواست آموزش و فرصت برای یادگیری افزوده شود. میزان موفقیت هر جامعه نیز وابسته به توان دانش پژوهانی است که درگیر فرایند یادگیری همیشگی هستند.

نظام آموزشی در این فرایند به عنوان مهم ترین رکن هدایت کننده به سمت این جامعه اطلاعاتی و تشکیل سرمایه انسانی مناسب ، دارای مهم ترین نقش می باشد. آموزش مجازی و آموزش های مبتنی بر فناوری نوین اینترنت، با تغییرات بنیادینی که در مفاهیم آموزش سنتی ایجاد کرده است، توانسته است بسیاری از ناکارآمدی های سیستم های سنتی آموزشی را رفع کرده و دگرگونی های اساسی را در آموزش به وجود آورد.

جایگزین کردن مفهوم آموزش مجازی به جای آموزش سنتی در حال حاضر، یکی از نوید دهنده ترین و روبه رشدترین دستاوردهای پیشرفت فاوا می باشد.

تا چند سال پیش افراد برای آموزش و یادگیری، نیاز به زمان و مکان مشخصی داشتند ولی امروزه با پیشرفت فناوری های رایانه و اینترنت و گسترش آموزش مجازی تاحدودی این نیازها از بین رفته است و هر کسی به زودی قادر خواهد بود هر چیزی را در هر زمان و مکان یاد بگیرد.

این امر در سایه نظام جدیدی از آموزش صورت می گیرد که آموزش الکترونیکی نامیده میشود. آموزش مجازی می تواند با به کارگیری راهبردهای مشکل گشا در موقعیت های یادگیری تفکر خالقانه را حمایت کند.

فناوری می تواند با ارائه موضوعات، تنگناها و مشکلاتی که از فعالیت های اصیل و معتبر سرچشمه گرفته اند امکانی برای یادگیری بهتر را فراهم آورد.

فناوری های یادگیری و یاددهی مبتنی بر کامپیوتر، آموزش مبتنی بر وب، دانشگاه مجازی، کلاس مجازی برخط که در سایه توسعه شبکه های گسترده جهانی امکان پذیر گشته اند، راه را بر ظهور شیوه های نوین آموزش هموار ساخته اند.

بنابراین امروزه با رشد این فناوری ها دیگر یادگیری به همان شیوه معلم، شاگردی مدنظر نیست بلکه به دنبال یادگیری خلاق با بکارگیری شیوه های آموزش مجازی هستیم.

 

شیوه یادگیری در آموزش مجازی

متد فراگیری در آموزش مجازی به شکل برخط و نا برخط می باشد. در نوع اول شخص به تنهایی مستقل از مکان وقت آموزش می تواند محتوی آموزشی را دریابد.

در کلاس مجازی، دروس  به شکل چندرسانه ای بر روی سایت آموزش قرار داده می شوند و شخص با رفتن به آن می تواند محتویات درس را دریافت کند اما در نوع نابرخط محتویات درس به صورت لوح های آموزشی چند رسانه ای درست و به فرد داده می شود تا از آن استفاده کند.

شیوه یادگیری در آموزش مجازی به صورت برخط و نا برخط می باشد.  در نوع اول فرد خود به تنهایی مستقل از مکان و زمان آموزش می تواند محتوی آموزش الکترونیکی را را در یابد. در کلاس مجازی برخط درس ها به صورت چند رسانه ای روی سایت مرکز آموزش قرار داده می شوند و فرد با مراجعه به آن می تواند محتویات درس را دریافت کند.

معلم نیز در زمانی مشخص برای ارائه نکات و یا پاسخ به سؤال یادگیرندگان در محیطی مانند ویدئو کنفرانس حاضر می شود. ولی در نمونه نابرخط محتویات درس به صورت سی دی های آموزشی چند رسانه ای تهیه شده و به فرد داده می شود تا از آن استفاده کند.

ظهور فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی از قبیل رایانه ها و شبکه های اطلاعاتی اینترنتی و اینترانتی به حوزه آموزش و پرورش و دانشگاهها، موقعیت مناسبی است برای انجام یک سری از اصلاحات و نوآوری های آموزش مجازی که حاصل آن افزایش کارایی و اثربخشی نظام آموزش و پرورش خواهد بود.

فراگیران در فضای اینترنت، با توجه به علایق خود، می توانند در تیم های یادگیری ویژه عضو شوند. این تیم ها به فعالیت های ویژه ای مانند طراحی یا فعالیت های شناختی به شکل آموزش مجازی می پردازند.

این اشخاص درroom chat  هایی به فعالیت می پردازند. در این مکان ها، انواع بازی ها و جورچین های رایانه ای و برنامه های نرم افزاری کامپیوتری، تهیه شده است که تعاملات گسترده ای را فراهم می آورد.

 

لازمه رسیدن به آموزش مجازی

لزوم رسیدن به آموزش مجازی و به روز دور شدن از متد های سنتی آموزش و به‌ استفاده از شیوه های نوین در جریان آموزش است.

در حال حاضر باید بجای انباشتن ذهن فراگیران از محفوظات، آن را به تحرک وا داشت. برخلاف اینکه استعداد خلاقیت امری ست ذاتی اما شکوفایی آن در عامه فراگیران امکان پذیر است و آنچه اهمیت دارد چگونگی بروز آن در اشخاص بالقوه خلاق است.

اگر به دنبال پیدا کردن راه حل مناسب برای مشکلات دنیای صنعتی و روبه  توسعه هستیم به متفکران خلاق محتاجید تا رهبران با بهره جستن از تفکر قابل انعطاف رهبران برای حل مسائل به  شیوه های نوین دست یابند.

توانایی  های تدریس خلاق به متد آموزش مجازی به مدرسان و فراگیران امکان می دهد تا علاوه بر قبول تحولات با آن یکپارچه شوند

شبکه های اجتماعی فضای مجازی که شامل فیس بوک، واتساپ، وایبر، تلگرام و … است امروزه مخاطبان بیشتری از گروه های سنی مختلف را به خود جذب کرده است.

علت استقبال بیش از حد از این شبکه ها ، بهره گیری راحت و سریعتر از طریق به اشتراک گذاشتن مطالب با یکدیگر میباشد. دلیل موفقیت آن هم سادگی ایجاد فضا برای توسعه نرم افزاری، حریم خصوصی، تبادل عکس، فیلم، موسیقی، بازی، ارتباط با یکدیگر در هنگام انجام یک پروژه تحقیقاتی و … است که بستر مناسبی برای ارسال نظرات میباشد

([1] بهزادی نصرت الله، قادرپناه محمد، کمالی فر، زینب نعمتی مقدم عسگر، “شناسایی مفاهیم پیچیده در تدریس شیمی دبیرستان و ارائه ی طرح درس مناسب برای آموزش آن”، 1392، کنفرانس آموزش شیمی ایران، دوره هشتم، سمنان. [2] شاه احمد قاسمی زهراالسادات، دهقانی مرضیه، “بررسی نقش شبکه های اجتماعی مجازی در فرآیند یادگیری دانشجویان تهران”، 1394، همایش ملی شبکه های مجازی بستری بر اموزش و یادگیری،تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.)

این شبکه ها میتوانند علاوه بر مفید بودن، مضراتی هم به همراه داشته باشد اما فواید آن بیشتر از مضراتش خواهد بودکه اگر درآموزش و پرورش جایگاه خود را پیدا کنند، دانش آموزان میتوانند علاوه بر اتصال به شبکه های جهانی، در زمینه های مختلف اجتماعی و تحصیلی از آن بهره ببرند و به تنوع و گستردگی اطلاعات خود بیافزایند.

[3] J. Williams Antony, E. Pence Harry., Smart Phones, 2011, 88, 683.

امروزه دانش آموزان توجه کمتری به درس دارند مخصوصا در مکانهایی که تجهیزات و دستگاه و ابزار موجود باشد کنترل افکار آنها مشکلتر خواهد بود لذا برای مدیریت بهتر لازم است از ابزاری استفاده نمود تا سریعتر به هدف رسید.

این هنر معلم است که بتواند زیبایی آموزش و درس شیمی را انتقال دهد. بنابراین در این راستا تمرینهای کلاسی به دانش آموزان کمک میکند تا تمرکز بیشتری در کلاس درس بخصوص زمانی که مطالب طولانی میشود داشته باشند.

[3] J. Williams Antony, E. Pence Harry., Smart Phones, 2011, 88, 683.

یکی از این ابزارهای اموزشی کلاسی استفاده از پازل سودوکو در کلاس درس است. این پازل اولین بار در سال 1979توسط هاروارد گارنز یک معمار بازنشسته به صورت پازل منتشرشد و سپس در سال 1984 در ژاپن به صورت سودوکو و در نهایت در 2005 در نیویورک به صورت شکلهای مرتب پازل های سودوکو شیمی و علوم ( جدول تناوبی، گروه های عاملی و …) منتشر شد که در دوره های شیمی برای رشته های غیر شیمی استفاده میشود که یکی از پازلهای بی نظیر شیمی است.

[4] J. Welsh M, J.chem.edu,.2007,84,4,610-611.

فناوری اطلاعات، آموزش و پرورش جامعه ما را تغییر داده است تلفن همراه، نمایشگرهای هوشمند، ویدئوپروژکتورها، دسترسی به اینترنت بی سیم، تخته های هوشمند، ماشین حسابهای پیشرفته دیجیتالی، لپ تاپ و سایر فناوریهای در حال توسعه دستگاههای قابل دسترس در کلاس درس هستند.این ابزارها تا حد زیادی باعث افزایش آموزش دانش آموز محور شده است و دانش آموزان خود تشخیص داده اند که به این نوع آموزش بیشتر نیاز دارند

[5] American chemical society,2012,1-30.

[10]Y.Chang B., Bull. Korean Chem. Soc. 2012, 33, 2, 549-552.

برخی ایده ها مثل فعال بودن اینترنت در بخشی از کلاس در زمان خاص ممکن است موجب آموزش گردد اما معلم باید مطمئن باشد که دانش آموز در حال استفاده درست از اینترنت است.

[3] J. Williams Antony, E. Pence Harry., Smart Phones, 2011, 88, 683.

 

استفاده از لپ تاپ یا تلفن همراه در کلاس درس طبق بررسیهای انجام شده، زمان یادگیری، آزادی عمل، آرامش و یادگیری فردی را بیشتر میکند و برای هر کلاسی قابل طراحی است.

اما تفاوت اصلی بین لپ تاپ و تلفن همراه در این است که دانش آموزان در همه جا تمایل دارند تلفن همراهشان را داشته باشند بنابراین تلفن همراه در همه جا در دسترس خواهد بود و تنها محدودیتی که دارد این است که ممکن است برخی دانش آموزان تلفن همراه هوشمند نداشته  یا شارژ کمتری داشته باشند.

در اینگونه موارد میتوان دانش آموزان را به گروه های کوچکتری تقسیم بندی نمود بطوریکه هر گروه یک تلفن همراه هوشمند داشته باشد. برخی از اساتید امروزه از این شیوه های نوین برای آموزش شیمی استفاده مینمایند.

[6] Herrington D , Yezierski  E and Caldwell  R. ,Chapter 5,45-55.

برای مثال ممکن است فعالیت های آزمایشگاهی با ابزارهای جمع آوری داده ها که مستقیما با کام‍‍پیوتر و ماشین حساب در ارتباط هستند انجام میشود این داده ها به راحتی دستکاری شده و به وضوح به صورت تصاویر برچسب دار نمایش داده میشود. دانش آموزان میتوانند کاملا این قوانین را درک کنند تا داده ها را آنالیز و گزارش های آزمایشگاهی را تهیه کنند.

برخی از آزمایشهای خطرناک یا غیر عملی در برنامه درسی آزمایشگاهی عملی گنجانده شده است چنین آزمایشها و نمایشهایی در کلاس قابلیت نمایش ویدیویی را دارند.

برای مثال واکنش ترمیت میتواند برای حذف  تجهیزات ایمنی مورد نیاز و خطر مربوطه بر روی صفحه نمایش نشان داده شود. تجربه عملی ازمایشگاهی بهتر است در برنامه های درسی دبیرستان قرارداده شود و تکنولوژی بهتر است یک جایگزینی برای آزمایشگاه نباشد اما بعنوان یک ابزار در کنار آن خوب است.

[9] M.Lerman Z, J. Chem. Edu,.1986,63,2,142-143.

شکلهای مختلف ارزیابی کامپیوتری به دانش آموزان و معلمان اجازه میدهد تا بازخوردی فوری از پیشرفت دانش آموزان در درک مفهومی از شیمی بدست آورند.

تکنولوژی به معلمان این فرصت را میدهد تا در  صورت نیاز در برنامه درسی تغییراتی ایجاد نمایند برخی تکنولوژیها در کلاس درس با این هدف استفاده میشوند تا فرصتی را برای تنظیم زمان واقعی نسبت به درس فراهم کنند بسیاری از این فناوریها کمکی برای افزایش تجربه یادگیری دانش آموزان معلول در اختیار قرار میدهد.

[7] L. Miner D, Nieman R, B. Swanson A and Woods M.,4th Edition,American Chemical Society , 2001, 1-148.

تکنولوژی آموزشی قدرت افزایش ارتباط را با یک لپ تاپ و اتصال اینترنتی دارد و باعث میشود دانش آموزان و معلمان به تحقیقات و منابع فراتر از دیوارهای مدرسه شان دسترسی داشته باشند و گزارش های بدون کاغذی به اشتراک بگذارند که سرشار از محتوا است.

معلمان به دانش آموزان در هر زمان و مکانی از طریق ایمیل و شبکه های اجتماعی پاسخ می دهند و معلمان میتوانند در صورت تمایل با معلمان سرتاسر دنیا در ارتباط باشند و در زمان واقعی از پشت میز کلاس خود  با ارسال قطعات صوتی و تصویری در پیشرفت حرفه ای و کنفرانس تلفنی شرکت نمایند.

معلمان دبیرستان به شدت تشویق به استفاده از چنین فرصتهای مناسبی میشوند. در حال حاضر معلمان باید در فکر تکمیل ابزارهای تکنولوژی آموزشی باشند و آنهایی که مفیدترند را داخل برنامه درسی شان جای دهند.

[6] Herrington D , Yezierski  E and Caldwell  R.,Chapter 5,45-55.

 

ابزار و روش های پژوهش

پژوهش حاضر با هدف بررسی استفاده از رسانه های آموزشی و فضای مجازی در یادگیری مطالب درسی توسط دانش آموزان و میزان استفاده دانش آموزان از رسانه های فضای مجازی انجام شده است.

در این تحقیق میدانی جامعه مورد مطالعه، دانش آموزان دختر پایه دوم تا ششم دوره ابتدایی و دانش آموزان دختر پایه هفتم و نهم دوره متوسطه تعیین شدند.

تعداد افراد جامعه آماری در این پژوهش، 145 نفر می باشد. طرح پژوهشی حاضر در مدارس ناحیه 2 آموزش و پرورش شهر اصفهان اجرا شده است (بنا بر دلایل اخلاقی و رعایت حریم خصوصی آموزشگاه ها، از بردن نام مدارس مربوطه خودداری شده است.) این طرح در دو قسمت مجزا برای دوره ابتدایی و دوره متوسطه اجرا و سپس نتایج ثبت شدند.

در قسمت اول تحقیق، برای ارزیابی میزان علاقه دانش آموزان دوره ابتدایی و استفاده آن ها از فضای مجازی، یک کانال تلگرامی علمی – آموزشی راه اندازی شد و مطالب جذاب علمی مرتبط با دروس هر یک از پایه های دوم تا ششم ابتدایی در آنجا قرار داده شد.

اطلاعات ورود به کانال علمی توسط یک اطلاعیه به دانش آموزان و خانواده آنها ابلاغ شد. نتایج نشان دادند که تعداد افرادی که از این کانال استفاده می کنند تنها 10 درصد کل افراد هستند.

برای اثر بخشی بهتر آموزشی، با همکاری معلمان هر یک از پایه ها برنامه های آموزشی برخی از دروس، توسط ارائه فیلم و اسلاید آموزشی در کلاس درس اجرا شدند.

در بخش بعدی و در یک زمان 45 دقیقه ای کلاس درس دوره ابتدایی، سوالات کتبی مربوط به دروس هر پایه به دانش آموزان داده شد و از آنها خواسته شد به آنها پاسخ دهند.

نتایج نشان دادند که میزان استقبال از نمایش فیلم آموزشی بسیار بیشتر از حل کردن سوالات به صورت کتبی بود. علاقه دانش آموزان دوره ابتدایی بیشتر به صورت استفاده از رسانه های دیداری و شنیداری (فیلم – اسلاید – سرود و نقاشی) می باشد.

استفاده از رسانه های فضای مجازی و گرایش به استفاده از اینترنت برای انجام تحقیقات دانش آموزی و یادگیری دروس، بسیار کمتر از سایر دوره های درسی ارزیابی شد (نمودارهای 1 تا 5، این نتایج را به خوبی نشان می دهند).

 

در بخش دوم این پژوهش، هدف اصلی این طرح در دوره متوسطه اول و در کلاس های هفتم و نهم بررسی شد. کانال های آموزشی درسی برای دانش آموزان راه اندازی شد و از آنها خواسته شد در این کانال های تلگرامی عضو شوند و تکالیف خود را دریافت کنند و همچنین از مطالب کمک آموزشی آن نیز برای یادگیری بهتر دروس استفاده کنند.

نتایجی که به دست آمد نشان دادند میزان علاقه دانش آموزان دوره هفتم متوسطه به استفاده از فضای مجازی بخصوص کانال های تلگرامی بسیار بالا می باشد.

از آنجاییکه دانش آموزان دوره هفتم، پس از ورود به مقطع متوسطه با افت درسی شدیدی مواجه می شوند، لذا برای اینکه وضعیت درسی خود را بهبود ببخشند ملزم به استفاده از مطالب کمک آموزشی بیشتری هستند. معلمان پایه هفتم و نهم و دبیران محترم، در این راستا با ما همکاری لازم را به عمل آوردند.

دانش آموزان کلاس نهم، از هر چهار منبع آموزشی به صورت یکنواخت و با اندکی تفاوت استفاده می کنند. بیشترین آمار فضای مجازی در دانش آموزان کلاس نهم به اینترنت و کتاب های کمک درسی مربوط می شود.

از سویی دیگر، دانش آموزان دوره متوسطه، مهارت های لازم را برای استفاده از فضای مجازی و اینترنت دارند و به خوبی می توانند تحقیقات خود را با استفاده از فضای اینترنت انجام دهند و یا مطالب آموزشی را بیابند.

 

نتایج

یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان داده است که اجرای فرآیند یاددهی – یادگیری در مدارس به عوامل مختلفی بستگی دارد.

با توجه به اینکه فضای مجازی و استفاده از فضای اینترنت آسیب های خاص خود را دارند، نحوه صحیح استفاده از این فضاها به مشارکت والدین و معلمان آموزشی و مدیران مدارس نیاز دارد.

از آنجایی که کاربران اینترنتی برای یافتن پاسخ سوالات خود صفحات مختلف اینترنت را مورد جستجو قرار می دهند، لذا احساس توانمندی و کارآمدی علمی آنها افزایش می یابد و موجب می شود که در مسیر آموزش و یادگیری توانمند شوند.

بر اساس یافته های این پژوهش، دانش آموزان دوره ابتدایی توسط ابزارهای مجازی مانند فیلم، موسیقی و اسلایدهای متحرک رنگارنگ، بهتر دروس خود را یاد میگیرند و برای ادامه فرآیند آموزشی، علاقه بیشتری از خود نشان می دهند.

دانش آموزان دوره ابتدایی، مهارت زیادی در استفاده از اینترنت ندارند به همین دلیل است که میزان گرایش آنها به فضای مجازی بسیار کمتر است.

دانش آموزان دوره متوسطه به خوبی می توانند از اینترنت و کانال های تلگرامی استفاده کنند و لذا استقبال آنها از فیلم های آموزشی که در کانالهای علمی قرار داده شد، بسیار زیاد ارزیابی شد.

به طور کلی باید گفت که رسانه های مجازی، فیلم های آموزشی و اینترنت در آموزش دانش آموزان نقش اساسی دارند. تنها تفاوت دو مقطع متوسطه و دوره ابتدایی در استفاده از فضای مجازی در این است که تمام فرآیند اجرایی و استفاده از فضای مجازی در دوریه ابتدایی باید با کمک والدین و آموزگاران انجام شود اما در دوره ابتدایی، این کار با مشارکت والدین و همکاران مدرسه اجرا می شود و این امکان وجود دارد که با نظارت والدین، دانش آموزان بتوانند تا 60 درصد کار را خودشان انجام دهند.

 

جدول 1 – آمار استفاده از انواع رسانه های آموزشی و فضای مجازی در دانش آموزان دوره های ابتدایی و متوسطه اول

(اعداد داخل جدول، امتیازات هر دسته را نمایش می دهند و بر مبنای درصد بیان شده اند)

رسانه آموزشی   پایه تحصیلی	اینترنت	کانال های درسی تلگرام	فیلم و اسلاید آموزشی	سوالات امتحانی و کتاب های کمک درسی
دوم	35	52	70	95
سوم	39	60	63	65
چهارم	48	60	62	58
پنجم	40	53	63	67
ششم	45	56	67	71
هفتم	58	62	42	69
نهم	67	61	57	65

 

 

منابع

[1] بهزادی نصرت الله،قادرپناه محمد، کمالی فر زینب، نعمتی مقدم عسگر؛” شناسایی مفاهیم پیچیده در تدریس شیمی دبیرستان و ارائه ی طرح درس مناسب برای آموزش آن”، کنفرانس آموزش شیمی ایران،دوره هشتم،سمنان، 1392.

[2] شاه احمد قاسمی زهراالسادات، دهقانی مرضیه؛” بررسی نقش شبکه های اجتماعی مجازی در فرآیند یادگیری دانشجویان تهران”، همایش ملی شبکه های مجازی بستری بر اموزش و یادگیری،تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، 1394.

[3] J. Williams Antony, E. Pence Harry., Smart Phones, a Powerful Tool in the Chemistry Classroom., American Chemical Society and Division of Chemical Education, 2011, 88, 683.

[4] J. Welsh M,” Chemistry of Art and Color Sudoku Puzzles”, J.chem.edu.2007, 84, 4,610-611.

[5] American chemical society, “ACS Guidelines and Recommendations for the Teaching of HighSchool Chemistry”, American chemical society, 2012 ,1-30.

[6] Herrington D, Yezierski E and Caldwell R., ”Chemistry And Life Science Standards”, Chapter 5,45-55.

[7] L. Miner D, Nieman R, B. Swanson A and Woods M.,” Teaching Chemistry to Students with Disabilities: A Manual for High Schools, Colleges, and Graduate Programs” ,4th Edition, American Chemical Society , 2001, 1-148.

[8] Hill J, Devraj Kumar D,.” Challenges for Chemical Education: Implementing the ‘Chemistry for All’ Vision”, the chemists,2013,86,2,27.

[9] M.Lerman Z,” Chemistry for Art and communication Students”, J. Chem. Edu, .1986, 63, 2,142-143.

[10]Y.Chang B., “Smartphone-based Chemistry Instrumentation: Digitization of Colorimetric Measurements”, Bull. Korean Chem. Soc. 2012, 33, 2, 549-552.

 

برای ثبت سفارش مشاوره تحقیقات دانش آموزی و یا موضوعات طرح جابر می توانید از طریق لینک زیر با ما در ارتباط باشید…